Waterkwaliteit in Midden-Delfland zeer slecht. Boswachter: “Zet die pomp
uit!”
20 juni 2022. Boswachter Martijn van Schie van Natuurmonumenten doet
een noodoproep: hij vraagt het Hoogheemraadschap van Delfland om per direct
de stromingsrichting van het water aan te passen, om zo te voorkomen dat er
nóg meer bestrijdingsmiddelen in de natuurgebieden van Midden-Delfland
terecht komen. “We moeten wel. De maatregelen die Delfland treft om
bestrijdingsmiddelen in het water te verminderen, werken onvoldoende. Onze
natuurgebieden zijn nu het kind van de rekening”.
Boswachter Martijn van Schie. Foto Natuurmonumenten Juriaan van Leeuwen.
Het Hoogheemraadschap van Delfland meet al jaren veel te grote
hoeveelheden aan bestrijdingsmiddelen in haar water. Ook de meest recente
rapportage over de waterkwaliteit toont aan dat de waterkwaliteit de
afgelopen twee jaar niet is verbeterd. En dat terwijl Delfland al jaren
werkt aan het oplossen van dit probleem. Natuurmonumenten vindt de cijfers
zeer zorgwekkend. Boswachter Martijn van Schie van Natuurmonumenten roept
het Hoogheemraadschap daarom op om de richting waarin het water door het
gebied stroomt aan te passen: “Schoon water uit het Brielse Meer stroomt nu
eerst door het glastuinbouwgebied in het Westland, wordt daar vervuild met
bestrijdingsmiddelen en stroomt dan door naar onze natuurgebieden in
Midden-Delfland. Dat is desastreus voor de natuur en voor ons niet langer
acceptabel.”
Libellen-walhalla
De bestrijdingsmiddelen die in het water worden gemeten hebben een
nadelig effect op de natuur. Van Schie vertelt: “Een leek ziet het niet en
je ruikt het niet, maar wanneer ik door onze natuurgebieden loop, zie ik
bijvoorbeeld dat er zeer weinig libellen vliegen bij de Vlietlanden in
Vlaardingen, terwijl dit landschap in theorie een libel-walhalla zou moeten
zijn. Dit is echt een duidelijk signaal.” Bestrijdingsmiddelen hebben vooral
een negatief effect op macrofauna, zeg maar de kleine waterbeestjes.
Delfland doet jaarlijks metingen aan de macrofauna, en de uitkomst is dat
zowel de aantallen als de diversiteit zeer laag zijn [1]. Dit terwijl de
macrofauna dé basis vormt voor de rest van het ecosysteem. Alle dieren die
hier van leven hebben dus te weinig te eten. Van Schie: “Het is zeer
aannemelijk dat het broedsucces van vogels in onze waterrijke gebieden lager
is door de hoeveelheid bestrijdingsmiddelen.” Landelijk is dit effect al
voor enkele vogelsoorten aangetoond [2].
Gewone oeverlibel. Foto Natuurmonumenten Ton de Rooij.
Huidige waterstroom
In de zomer voert het Hoogheemraadschap nu schoon water aan uit het
Brielse Meer, ten noorden van Brielle. Via een lange buis wordt 3000 liter
water per seconde onder de Nieuwe Waterweg door gepompt. Dit stroomt
vervolgens via het Westland richting Midden-Delfland. Het water dat vanuit
het Brielse meer wordt gepompt bevat nauwelijks bestrijdingsmiddelen. Het
water dat uiteindelijk de natuurgebieden in stroomt bevat veel
bestrijdingsmiddelen [3]. De oorzaak ligt volgens het waterschap bij de
glastuinbouw in het Westland.
Tweede vergunningencrisis
De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een wet om de waterkwaliteit in Europa
te verbeteren. Deze richtlijn is niet vrijblijvend. Als de Nederlandse
wateren in 2027 niet voldoen aan alle vastgestelde KRW-doelen, kan Nederland
in gebreke gesteld worden. De Europese Commissie kan dan dwangmaatregelen of
forse boetes opleggen. Ook bestaat de kans dat, net als bij de
stikstofcrisis, vergunningen niet verleend of vernietigd worden wanneer deze
schadelijk zijn met het oog op de KRW-doelen. Hierdoor komen economische en
maatschappelijke ontwikkelingen tot stilstand. Volgens een recente analyse
van Witteveen+Bos [4] in opdracht van Natuurmonumenten kan een dergelijke
vergunningencrisis de komende jaren al gaan spelen met de invoering van de
Omgevingswet. Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft de doelen voor haar
gebied zelf bepaald.
Het water bij de
Vlietlanden. Foto Natuurmonumenten Rene Koster.
Kans
Om toch de gestelde doelen voor 2027 te halen, wijst van Schie op een
kans die voorligt. “De pomp om het water uit het Brielse Meer te pompen is
in 1988 geplaatst om het kassengebied in het Westland van schoon water te
voorzien. Echter, sinds 2013 zijn kwekers verplicht om hun regenwater in
bassins vast te houden en dit te gebruiken. Zij zijn hierdoor minder
afhankelijk van inlaatwater. “Zet die pomp dus uit! Het geld dat daarmee
bespaard wordt, kan Delfland gebruiken voor de inzet van meer handhavers en
intensiever meten”, aldus Van Schie. Wanneer er in droge zomers toch water
moet worden ingelaten zijn er volgens hem ook betere alternatieven, zoals
Maaswater uit de Nieuwe Waterweg.
Zouteveense Polder
Door water uit de Nieuwe Waterweg in te laten, zal in de zomer het
zoutgehalte van het water iets hoger zijn. Van Schie beaamt dit. ”Dit is
echter geen probleem en juist onderdeel van de oplossing. Licht brak water
hoort van oorsprong bij een gebied als Midden-Delfland. Planten die gebaat
zijn bij dat brakke water, verdwijnen nu uit het gebied, denk aan echt
lepelblad, heemst, aardbeiklaver. En ook voor de weidevogels en andere
vegetatie is het geen enkel probleem. Deze soorten horen al 1000 jaar in dit
gebied. Je ziet het ook terug in de naamgeving van de Zouteveense polder in
het gebied; die heet niet voor niks zo.”
Aardbeiklaver. Foto Natuurmonumenten Martin Stevens.
Extra handhavers nodig
Bij het Hoogheemraadschap van Delfland nemen ook de zorgen over de
waterkwaliteit toe. Zij geeft aan dat de glastuinbouw de oorzaak is van de
vervuiling met bestrijdingsmiddelen en zet daarom handhavers in om lekkages
en illegale lozingen op te sporen. [5] “Op papier heel mooi, maar in
praktijk zien wij helaas te weinig resultaat. Zodra de handhavers hun hielen
lichten, verslechtert de situatie terplekke vaak weer”, aldus Anneklaar
Wijnants, provinciaal ambassadeur bij Natuurmonumenten. Volgens haar is een
fundamentelere aanpak nodig: met minder vrijblijvendheid, meer handhaving en
veel hogere boetes. Wijnants: “Dat kost extra geld, maar dat mag ook wel.
Waterkwaliteit bestaat nog voor nog geen 6% van de totale begroting van
Delfland: 14,2 miljoen van de totale 245,6 miljoen. Dit is veel te weinig
gezien de enorme opgave. Delfland heeft daarbij hulp nodig van de handhavers
van Omgevingsdienst Haaglanden, de provincie, de gemeenten en de Voedsel- en
Warenautoriteit. Ook gemeenten en de provincie zullen dus moeten investeren
in extra handhavers want alleen gaat Delfland dat niet redden ”.
Petitie ‘Stop de Watercrisis’
Om een watercrisis te voorkomen is Natuurmonumenten een landelijke
petitie gestart. Wil jij ook dat waterschap, gemeenten en provincie alles op
alles zetten om de waterkwaliteitsdoelen in Nederland wèl te halen?
Teken de petitie dan hier. Boswachter Martijn van Schie zal de
handtekeningen later dit jaar aanbieden aan het Hoogheemraadschap van
Delfland om te laten zien dat niet alleen hij, maar ook de inwoners rondom
zijn natuurgebieden zich zorgen maken over de grote hoeveelheid
bestrijdingsmiddelen in het water.
[1]
https://www.hhdelfland.nl/publish/library/43/waterkwaliteitsrapportage_2020.pdf
[2]
https://edepot.wur.nl/462433
[3]
https://www.hhdelfland.nl/publish/pages/1125/dmsp-_2037349-v1-waterkwaliteitsrapportage_2021.pdf
[4]
https://res.cloudinary.com/natuurmonumenten/raw/upload/v1654093736/2022-06/Rapport-Witteveen-Bos-Analyse-KRW-doelbereik.pdf
[5]
https://www.hhdelfland.nl/actueel/nieuws/2022/juni/zorgen-waterkwaliteit-nemen-toe-urgentie/
Bron: Persbericht Natuurmonumenten 20 juni
2022.
| 
